Handmade 1° spot meter – اسپات متر 1 درجه‌ای دست‌ساز
کاربرد اسپات متر
یکی از ابزارهایی که در عکاسی حایز اهمیت است اسپات متر می‌باشد. اسپات متر نورسنجی است که زاویه دید آن بین 1تا3 درجه باشد. همیشه روش اندازه‌گیری شدت نور برای من اهمیت زیادی داشته است. مخصوصا روشی که بسیار ساده باشد. دلیل من برای ساخت چنین وسیله‌ای، استفاده از روش Zone system، که توسط آنسل آدامز ابداع گردیده، بوده است.
در روش Zone system، کلیه مراحل نوردهی، ظهور فیلم و چاپ عکس، استاندارد و تکرارپذیر خواهد شد. بنابراین همواره تصاویر بدست آمده دارای کیفیت چاپ یکسان از لحاظ تونالیته خواهد بود.
ساختمان اسپات متر 1 درجه‌ای
من در این ابزار از یک لنز 50 میلیمتر دوربین 35 م م استفاده کردم. کلیه قطعات مکانیکی آن را جدا نمودم. و آن را داخل یک لوله آلومینیومی که به همین منظور ساختم، قرار دادم. برای بدست آوردن تصویر کاملا صحیح، (از لحاظ معکوس بودن و چپ و راست) و قابل دیدن، محفظه آینه و شیشه مات دوربین 35 م م را نیز داخل بدنه قرار دادم. بدین ترتیب تصویر تشکیل شده از لنز و عبور از آینه، شیشه مات و عدسی چشمی، بصورت صحیح دیده می‌شود. اما برای اندازه‌گیری نور در مرکز این تصویر، باید سوراخی در مرکز آینه ایجاد گردد. بنابراین با تکنیک خاصی مرکز آینه را به قطر 1 میلیمتر سوراخ کردم.
برای اندازه‌گیری نور، سلولهای مختلفی را بکار بردم. و سرانجام پس از آزمون سلولهای مختلف، نوع خاصی سلول سولفور کادمیوم CdS را بکار بردم. این سلول باید توانایی اندازه‌گیری EV=3-18 را داشته باشد. تغییر نور تابیده بر این سلول نوری، باعث تغییر مقدار جریان برق عبوری از میکرو آمپرمتر می‌شود. بنابراین با تغییر مقدار جریان برق عبوری، می‌توان مقادیر مختلف نور را اندازه‌گیری کرد.
اما مشکل اساسی، پاسخ سلول CdS، یعنی تغییرات شدت نور بر حسب میکرو آمپر عبوری می‌باشد. این تغییرات بصورت یک نمودار لگاریتمی می‌باشد.
طبق نمودار بالا، اندازه‌گیری شدت جریان هنگامی که مقدار نور کم و یا زیاد باشد، دقیق نخواهد بود. برای جلوگیری از این مشکل، با تغییر در مدار الکترونیکی ارائه شده، سعی نمودم تغییرات جریان عبوری از میکروآمپرمتر را در ناحیه خطی نمودار نگاه دارم.
روش کالیبراسیون اسپات متر
از آنجا که این نورسنج شدت نور را بروش انعکاسی اندازه می‌گیرد، بنابراین با استفاده از یک صفحه بزرگ سفید و نورسنج انعکاسی دیگر بروش مقایسه‌ای، دستگاه فوق را کالیبره نمودم. سپس مقادیر EV بدست آمده را روی ورق ترانسپارت چاپ کرده، و در روی شیشه مات قرار دادم. بنابراین هنگام نگاه کردن در چشمی دستگاه فوق، علاوه بر تصویر منظره و دایره کوچک در مرکز آن (ناحیه 1 درجه نورسنج)، عقربه و مقادیر EV از 3 تا 18 قابل مشاهده خواهد بود.
اما برای تبدیل مقادیر EV خوانده شده در ویزور نورسنج، به مقادیر حساسیت، سرعت و دیافراگم، سه حلقه مجزا روی لنز نسب کردم. و علاوه بر حک این اعداد، از 8 طیف رنگ خاکستری که نشاندهنده zone=1-8 می‌باشد، بر روی آن استفاده نمودم.
مشخصات فنی
زاویه اندازه‌گیری: یک درجه
CdS :Photo cell
شدت نور قابل اندازه‌گیری: EV=3-18
درجه بندی بر اساس zone =1-8 :zone
باتری : 2x LR44
چک باتری: بله
جنس: نگهدارنده لنز آلومینیوم آلیاژی 7075، بدنه از جنس پلاستیک مشکی
پوشش نگهدارنده لنز: Black anodizing
ابعاد خارجی: W:100, H:150, D:40 mm
وزن : 200gr
